Xe ô tô tự lái là gì? Nguyên lý hoạt động của xe ô tô tự lái

Chia Sẻ

20/08/2025 | Bridgestone Team


Ô tô tự lái không còn là viễn cảnh trong các bộ phim khoa học viễn tưởng mà đang dần trở thành xu hướng công nghệ thực tiễn trên toàn cầu. Với sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo, ngành công nghiệp ô tô đang chứng kiến bước chuyển mình lớn, với xu hướng tự động hóa ngày càng tăng. Hãy cùng Bridgestone tìm hiểu chi tiết hơn thông qua bài chia sẻ sau đây để có được góc nhìn toàn diện nhất!

MỤC LỤC BÀI VIẾT

Xe ô tô tự lái là gì? Đặc điểm ô tô tự lái

Nguyên lý hoạt động của xe ô tô tự lái

Các cấp độ của xe tự lái

Ưu điểm ô tô tự lái

Nhược điểm ô tô tự lái

Giải đáp những câu hỏi liên quan đến ô tô tự lái

Ô tô tự lái sẽ có lượng khí thải CO2 thấp hơn?

Khi nào ô tô tự lái chính thức vận hành trên đường?

Tương lai của ô tô tự lái sẽ như thế nào?

Các quy định đối với xe ô tô tự lái trên thế giới như thế nào?

Làm thế nào để xóa bỏ rào cản ô tô tự lái?

Xe ô tô tự lái là gì? Đặc điểm ô tô tự lái

Ô tô tự lái hay xe tự hành (Self-driving car) là loại phương tiện có thể vận hành độc lập với sự can thiệp tối thiểu từ con người. Công nghệ này sử dụng trí tuệ nhân tạo để tiếp nhận, phân tích và xử lý dữ liệu từ môi trường xung quanh nhằm điều khiển xe di chuyển chính xác. Hệ thống sẽ tự động phát hiện đường đi, vật cản để phản ứng kịp thời. Nhờ vậy, người dùng gần như không cần điều khiển phương tiện trực tiếp.

Hiệp hội Kỹ sư Ô tô Mỹ (SAE) đã phân loại ô tô thành 6 cấp độ tự động hóa khác nhau. Ở cấp 0, người lái chịu trách nhiệm điều khiển toàn bộ phương tiện trong suốt quá trình di chuyển. Cấp 5 cho phép xe hoạt động hoàn toàn tự động mà không cần bất kỳ thao tác nào từ con người.

Ô tô tự lái

Ô tô tự lái vận hành độc lập với sự can thiệp tối thiểu từ con người (Nguồn: Tham khảo)

>> Xem thêm: 

- Top xe 7 chỗ đáng mua nhất

- Xe SUV là gì? Phân biệt SUV với các dòng xe Sedan, MPV, CUV và Hatchback

- Tổng hợp 10 hãng xe lâu đời nhất trên thế giới ở thời điểm hiện tại

Nguyên lý hoạt động của xe ô tô tự lái

Xe ô tô tự lái vận hành nhờ cảm biến, bộ truyền động, thuật toán xử lý, hệ thống học máy và bộ vi xử lý có khả năng tính toán chính xác theo lệnh từ người dùng. Dữ liệu từ các cảm biến được bố trí ở nhiều vị trí trên xe giúp tạo bản đồ 3D mô phỏng môi trường xung quanh theo thời gian thực. Radar đảm nhận việc theo dõi khoảng cách và vị trí tương đối giữa các phương tiện đang di chuyển gần đó.

Camera của xe giúp phát hiện tín hiệu đèn giao thông, nhận dạng biển báo, xác định người đi bộ cũng như theo dõi xe cộ trên đường. Cảm biến LIDAR đo khoảng cách bằng xung ánh sáng, nhận diện vạch kẻ đường và phát hiện mép lề với độ chính xác cao. Thiết bị siêu âm gắn gần bánh xe có thể xác định lề đường, hỗ trợ căn chỉnh khi dừng hoặc đỗ xe trong không gian hẹp.

Bên cạnh hệ thống cảm biến, phần mềm điều khiển cũng đóng vai trò trung tâm, tiếp nhận thông tin và xử lý mọi tình huống giao thông. Sau khi xử lý dữ liệu, hệ thống điều khiển sẽ gửi lệnh đến vô lăng, phanh, bộ truyền động và gia tốc để phương tiện di chuyển đúng hướng.

>> Xem thêm: 

- Tổng hợp 20 hãng xe ô tô hiện nay và ý nghĩa logo

- Top 5 hãng xe ô tô của Đức nổi tiếng, được yêu thích nhất hiện nay

- Phân biệt các dòng xe và các phân khúc xe ô tô tại Việt Nam

Các cấp độ của xe tự lái

Hiệp hội Kỹ sư Ô tô Hoa Kỳ (SAE) chia xe tự hành thành 6 cấp độ dựa trên mức độ can thiệp của con người và khả năng điều khiển độc lập của phương tiện, cụ thể:

+ Cấp 0 - Không tự động hóa: Phương tiện hoàn toàn do con người điều khiển, chỉ hỗ trợ một số tính năng cảnh báo hoặc giám sát an toàn cơ bản.

+ Cấp 1 - Hỗ trợ lái: Xe có thể duy trì tốc độ hoặc giữ khoảng cách với phương tiện phía trước, nhưng người điều khiển vẫn phải làm chủ tay lái.

+ Cấp 2 - Tự động hóa một phần: Hệ thống có thể điều chỉnh tốc độ, chuyển hướng hoặc hỗ trợ đỗ xe trong điều kiện giới hạn, tuy nhiên tài xế vẫn cần sẵn sàng can thiệp.

+ Cấp 3 - Tự động hoá có điều kiện: Xe có thể tự lái trong một số tình huống cụ thể như cao tốc, tuy vậy vẫn cần tài xế giám sát và tiếp nhận điều khiển khi được yêu cầu.

+ Cấp 4 - Tự động hoá cao: Phương tiện tự hoạt động trong khu vực nhất định mà không cần người điều khiển, nhưng không thể xử lý ngoài phạm vi được thiết lập sẵn.

+ Cấp 5 - Hoàn toàn tự động hoá: Xe vận hành độc lập trong mọi điều kiện giao thông mà không cần bất kỳ sự tham gia hay theo dõi nào từ con người.

Các cấp độ của xe ô tô tự lái

Xe tự hành được xếp thành 6 cấp độ dựa trên mức độ can thiệp (Nguồn: Tham khảo)

>> Xem thêm: 

- Top 10 hãng xe ô tô đắt nhất thế giới năm 2025 cho giới siêu giàu

- Tổng hợp các hãng xe sang nổi tiếng trên thế giới bán chạy nhất tại Việt Nam

Ưu điểm ô tô tự lái

Ô tô tự lái hoạt động bằng cách sử dụng cảm biến để xác định đường đi và phát hiện chướng ngại vật xung quanh. Nhiều mẫu xe được thiết kế vận hành bằng nguồn năng lượng sạch, thân thiện với môi trường. Nhờ khả năng tự vận hành, phương tiện này mang lại lợi ích thiết thực cho cả người dùng và hệ sinh thái, bao gồm:

- Người già, người khuyết tật hoặc người gặp vấn đề về thị lực, thính giác có thể sử dụng xe mà không cần người hỗ trợ. Công nghệ này tạo điều kiện giúp họ tự chủ hơn trong việc đi lại và hòa nhập xã hội.

- Xe có thể tự vận chuyển đồ vật bị quên tại nhà đến nơi làm việc theo lệnh từ người dùng. Trong tương lai, phương tiện có thể đưa thú cưng đến cơ sở y tế mà không cần chủ đi cùng. Hệ thống tích hợp nhiều tính năng giúp người sử dụng đáp ứng các nhu cầu di chuyển đa dạng.

- Ô tô tự lái có thể phối hợp với giải pháp chia sẻ phương tiện, góp phần giảm áp lực cho các tuyến đường đông đúc. Khả năng vận hành đồng bộ của các phương tiện tự lái cũng có thể giúp hệ thống giao thông hoạt động ổn định hơn, đặc biệt trong giờ cao điểm.

- Với góc quan sát toàn cảnh và khả năng phân tích có tính chính xác từ dữ liệu, xe tự lái có tiềm năng xử lý tình huống hiệu quả hơn con người trong một số trường hợp. Các phương tiện này có thể duy trì kết nối và trao đổi thông tin liên tục để giảm thiểu va chạm.

Ưu điểm xe ô tô tự lái

Ô tô tự lái hoạt động bằng cách sử dụng cảm biến (Nguồn: Tham khảo)

>> Xem thêm: 

- 8 mẫu xe hybrid chạy xăng điện tại Việt Nam và giá bán mới nhất

- Bảng giá các dòng xe BMW bán chính hãng tại Việt Nam

Nhược điểm ô tô tự lái

Bên cạnh những ưu điểm nổi bật, xe ô tô tự lái vẫn tồn tại nhiều hạn chế cần được xem xét kỹ lưỡng:

- Phương tiện này tích hợp hàng loạt công nghệ hiện đại như AI, radar, lidar, camera, GPS nên giá bán rất cao, vượt xa khả năng chi trả của phần lớn người tiêu dùng.

- Nhiều hệ thống vẫn trong giai đoạn thử nghiệm, chưa xử lý tốt các tình huống phức tạp như nhận dạng đối tượng lạ, dự báo nguy cơ hoặc vận hành trong điều kiện thời tiết bất lợi. Một số tai nạn nghiêm trọng từng xảy ra khi người dùng hoàn toàn phó mặc phương tiện, dẫn đến hậu quả đáng tiếc do xe phản ứng sai lệch.

- Nhiều quốc gia vẫn chưa xây dựng quy định cụ thể cho việc quản lý và lưu thông phương tiện tự hành trên đường. Việc thiếu khung pháp lý đồng bộ có thể gây khó khăn cho quá trình triển khai rộng rãi loại xe này trong thực tế.

Giải đáp những câu hỏi liên quan đến ô tô tự lái

Ô tô tự lái sẽ có lượng khí thải CO2 thấp hơn?

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng ô tô tự lái có tiềm năng giúp giảm đáng kể lượng khí thải CO₂ tại các đô thị trên toàn cầu. Điều này có thể góp phần cải thiện chất lượng không khí và làm chậm tốc độ biến đổi khí hậu.

Khi nào ô tô tự lái chính thức vận hành trên đường?

Việc ô tô tự lái hoàn toàn chính thức vận hành rộng rãi trên đường vẫn còn là một chặng đường dài. Dù một số hãng từng kỳ vọng sẽ thương mại hóa hệ thống tự hành hoàn toàn vào năm 2020, điều này chưa thể trở thành hiện thực.

Hiện nay, nhiều dòng xe cao cấp đã tích hợp công nghệ phục vụ cho hệ thống tự lái, thể hiện qua các tính năng hỗ trợ lái tiên tiến như giữ làn đường, kiểm soát hành trình thích ứng hay phanh khẩn cấp tự động. Sự tiến bộ của trí tuệ nhân tạo, cảm biến, radar và camera đang thúc đẩy mạnh mẽ quá trình phát triển xe tự hành.

Tuy nhiên, quá trình hoàn thiện phần mềm để dự đoán chính xác hành vi của người lái và các phương tiện xung quanh trong mọi tình huống vẫn là thách thức lớn. Các chuyên gia ước tính rằng xe tự lái hoàn toàn (cấp độ 5) khó có thể xuất hiện trước năm 2035. Amrit Dhami, nhà phân tích tại GlobalData cho biết, đến năm 2035, có thể sẽ có khoảng 5,1 triệu xe tự hành cấp độ 4 và 2,7 triệu xe tự hành cấp độ 5 được đưa vào lưu thông trên toàn cầu.

Tương lai của ô tô tự lái sẽ như thế nào?

Tương lai của ô tô tự lái đang mở ra nhiều tiềm năng lớn. Mặc dù thời điểm phổ biến rộng rãi vẫn chưa được xác định rõ ràng, công nghệ này hứa hẹn mang lại những thay đổi đáng kể. Đây là giai đoạn quan trọng để các bên liên quan như chính phủ, doanh nghiệp và các chuyên gia cùng định hình hướng phát triển phù hợp.

Các quy định đối với xe ô tô tự lái trên thế giới như thế nào?

Tại Hoa Kỳ, quy định an toàn ô tô được thiết lập theo tiêu chuẩn phương tiện cơ giới liên bang (FMVSS), bao gồm các yêu cầu kỹ thuật đối với từng bộ phận liên quan đến an toàn. Quy định thử nghiệm xe ô tô tự lái khác nhau giữa các bang, tạo ra sự linh hoạt trong quá trình tiếp cận công nghệ.

California và New York yêu cầu giấy phép nghiêm ngặt khi chạy thử xe tự lái trên đường công cộng. Ngược lại, Florida cho phép thử nghiệm mà không cần xin phép, giúp các hãng dễ dàng triển khai mô hình. Sự khác biệt giữa các bang đã tạo điều kiện để doanh nghiệp thử nghiệm theo từng môi trường cụ thể.

Trên phạm vi toàn cầu, khoảng 60 quốc gia đã chấp thuận quy định của Liên Hợp Quốc về vận hành phương tiện tự động trong một số điều kiện giao thông nhất định. Liên Hợp Quốc yêu cầu hệ thống giữ làn đường tự động (ALKS) chỉ được kích hoạt tại tuyến đường có dải phân cách và không có người đi bộ hoặc xe đạp. Tốc độ tối đa của ALKS bị giới hạn ở mức 60 km/h nhằm đảm bảo khả năng kiểm soát tình huống. 

Nhà sản xuất phải đảm bảo tài xế luôn sẵn sàng tiếp nhận điều khiển nếu hệ thống gặp sự cố trong quá trình vận hành. Phương tiện cũng phải được trang bị bộ ghi dữ liệu riêng để lưu lại hoạt động của hệ thống ALKS khi đang sử dụng.

Làm thế nào để xóa bỏ rào cản ô tô tự lái?

Mức độ chấp nhận của người dùng là yếu tố then chốt quyết định khả năng ứng dụng ô tô tự hành trong hệ thống giao thông. Hiện tại, người tiêu dùng vẫn còn nhiều băn khoăn về công nghệ này, dẫn đến sự phân hóa trong quan điểm tiếp nhận. Những lo ngại phổ biến liên quan đến độ an toàn và tin cậy của công nghệ, khả năng kiểm soát phương tiện, vấn đề bảo mật dữ liệu thu thập bởi xe, và hiệu quả của hệ thống điều hướng tự động.

Để vượt qua những rào cản này, các nhà sản xuất cần chứng minh rõ ràng tính an toàn và khả năng bảo vệ quyền riêng tư của người dùng khi phương tiện vận hành. Việc tăng cường minh bạch về cách thức hoạt động và dữ liệu được sử dụng cũng đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng lòng tin từ phía công chúng.

Nhìn chung, ô tô tự lái đang định hình lại cách con người tiếp cận phương tiện di chuyển, hướng đến một hệ sinh thái giao thông bền vững. Với tiềm năng ứng dụng ngày càng rộng mở, xe ô tô tự lái không chỉ là giải pháp công nghệ mà còn là xu hướng tất yếu của ngành di chuyển toàn cầu. Đây cũng chính là định hướng mà Bridgestone theo đuổi, nhằm phát triển các sản phẩm tiên tiến phù hợp với kỷ nguyên phương tiện tự động hóa. Vui lòng liên hệ với Bridgestone để được tư vấn thêm về các loại lốp xe phù hợp: 

📧 https://www.facebook.com/Bridgestonetirevietnam/

📞 1900 54 54 68